منظورم برای شناسایی افراد مبتدیست(مثل خودم)بهترین روش اینه که یک عدد دفترچه ی یادداشت خریداری بکنیم و اطلاعاتی که در زیر به آنها اشاره خواهم کرد را در دفترچه یادداشت کنیم، تا در موعد مناسب نسبت به پیدا کردن نام گونه پرنده اقدام بکنیم.
اما دونستن نام گونه پرنده به چه دردتون میخوره باید بگم که خیلی راحت میتونید توی گوگل اون اسم رو جستجو کنید و رفتار، نحوه زندگی و خیلی اطلاعات کلی و جامع راجع به اون پرنده رو با این اسم بدست بیارید. همانطور که میدونید اسم گونه یک نام خاص و منحصربفرد هست.
خب حالا دفترچه رو خریدیم یه پرنده دیدیم بایدبه چه چیزهایی توجه کنیم:
اول از همه به اندازه و ریخت آن گونه که شبیه به چه پرنده ای هست
نام صحیح این پرندگان و همسایه خانه هایمان قمری خانگی(Laughing Dove) است
برای جثه و ریخت گونه هممون یه سری پرنده ها رو دیدیم مثل لک لک،قوی کنگ، گنجشک خانگی، کبوتر چاهی، کلاغ ابلق، دم جنبانک
خب پس در این مرحله دوتا نکته اصلی رو درج میکنیم.
اندازش و قیافش بصورت حدودی شبیه به کدوم پرنده ای که قبلا دیده بودیم هست.
نکته بعدی رنگ پرنده است
همانطور که میدانید رنگ یکسری از پرنده ها خاص همان پرنده است مثل جغدبرفی، سهره سیاه، پس رنگ گونه هم یادداشت کنید تا با راحتی بیشتری اسم گونه را پیدا کنید.
زیستگاه پرنده
اینکه اون پرنده رو کجا دیدیم و موقعیت جغرافیاییش کجا بوده است در نیمه شمالی کشور، در نیمه جنوبی، در غرب، در شرق و همچنین در چه زیستگاهی دیدیمش
انواع زیستگاه‌ها در ایران شامل
- بوته زارها و نواحی حاشیه درختزارها
- پهنه های ساحلی
- تالاب ها
- جزایر
- رودهای دائمی و رودخانه‌ها
- جنگل و درختزارها
- درخت زارهای تنک یا باغ ها
- دریاها و دریاچه های بزرگ
- مناطق شهری و روستایی
- علفزار، دشت و مناطق استپی
- مانگرو و حرا
- زمین های کشاورزی
- مناطق بیابانی و نیمه بیابانی
- مناطق کوهستانی و صخره ای
توجه به صدا و آواز پرنده
خب این موضوع کاملاً به حس شنوایی شما مربوطه تا جایی که میتونید صداها را دقیق و مشخص گوش کنید بعضی مواقع هست که شما در جنگل هستید یک پرنده می بینید اما تکونی در پرنده مشاهده نمیکنید پس نمیشه گفت که صدایی که میاد از این پرنده است، دقت به این موضوع داشته باشید.
تکی یا گروهی بودن
اینکه اون پرنده ای که شما مشاهده کرده اید بصورت گروهی بوده اند یا بصورت تکی مشاهده کرده اید.
اگر تکی بودبه نحوه پرواز توجه میکنیم
پرندگانی که نزدیک ما پرواز می‌کنند و سریعاً لای شاخ برگ درختان مخفی می شوند تشخیص نحوه پروازشان مقداری سخت است اما پرندگانی که در دوردست پرواز می کنند تشخیص نحوه پرواز آن به شدت کارآمد است.
بر فرض مثال
- قرقاول چند بار زده و سپس با بال باز سر میخورند
- عقاب ها و کرکس ها و گاهی سارگپه ها بر روی جریانات هوایی گرم چرخ می زنند
- سهره برای ذخیره انرژی بال می زند و با بال بسته سر میخورد
- قمری بال زدن های سریع و بدون توقف دارد، بالها را خیلی تا پایین بدن نمی آورد
- اردک ها و مرغابی ها در پرواز به طور متناوب بال می زنند
- و دیگر انواع پرواز
اگر گروهی بودند به الگوی پرواز توجه میکنیم
الگوهای پروازی نیز متفاوت می باشند برخی به صورت خط مستقیم، برخی به صورت خط نامنظم، برخی به صورت هفت و برخی به صورت کپه ای پرواز می کنند
رنگ و اندازه و شکل دم
از روی رنگ اندازه و شکل دم نیز می توان به شناسایی گونه پی برد که بهتره شما این موضوع را نیز یادداشت کنید بر فرض مثال
- پرستوهای دریایی: دم دو شاخه و بالهای نوک تیز دارند
- پرستو :دم دو شاخ که کناره های آن بلند است دارد
- باد خوراک: دم دو شاخ و بال های داسی شکل دارد
- هما: بال های بسیار پهن و بزرگ و بلند و انگشتان مشخص دارد.
البته اگر پرنده در آسمان پرواز می کرد و پشت به خورشید (ضدنور) بود از روی سایه هم می توان به این موارد پی برد.
شکل آشیانه
این که آشیانه کجاست و چه شکلی دارد.
فصل دیدن پرنده
بعضی از پرندگان مهاجر هستند و در فصل خاصی در منطقه ای حضور دارند باید به این موضوع نیز توجه شود
.
موضوعات دیگه‌ای که می خوام مطرح کنم به داشتن تجهیزات نیازمندهست که دوربین دوچشمی، دوربین تک چشمی یا لنزهای قوی برای دوربینتون پیشنهاد میشه
رنگ و اندازه پاها و تعداد و فرم انگشتان پا
مثلاً تشخیص تلیله سفید با سه انگشت و تلیله کوچک با چهار انگشت
رنگ، اندازه و فرم منقار
- حواصیل ارغوانی: منقار خنجر مانند جهت برداشتن غذا و شکار ماهی
- اردک سرسبز: منقار پهن و تخت جهت فیلتر کردن آب
- چرخ ریسک ایرانی: منقار بسیار کوچک و مثلثی مناسب برای حشرات و نرم تنان
- گیلانشاه: دم سیاه منقار بلند و باریک جهت جستجو در گل و لای
- آووست: منقار بسیار حساس جهت پیدا کردن کرم ها و حشرات از میان گل و لای
توجه به رفتارهای خاص
مثلاً مرغابی ها برای تغذیه سر خود را در درون آب فرو می برند
طرح روی بال و زیر بال
نحوه نگه داشتن بال ها در هنگام پرواز
توجه به علامت های خاص
بر فرض مثال در اُردکان فقط یک گونه است که آینه بالی بنفش دارد. یا سبیل آویزان در هما یا حلقه چشم زرد مشخص در غاز پیشانی سفید کوچک
یا تفاوت بین کمرکولی کوچک و کمرکولی بزرگ در خط ابروی است.
خب حالا که نکات لازم رو یادداشت کردید با مراجعه به یک کتاب راهنمای کامل یا اساتید این حوزه به اسم اون گونه پی ببرید
درپایان تشکر میکنم از استادعزیزم جناب آقای پرویز بختیاری مولف کتاب پرنده نگری، آقای فرید مبصر مولف کتاب راهنمای میدانی پرندگان ایران و دوست عزیزم سیامک درفشی که زحمت تمامی عکسها را کشید.
ممنون از شما
واقعا همونی بود که می خواستم،کامل و بدون نقص
سلام یک پرنده کوچک به حیاطمون افتاد الان نمیدونم اسمش چیه و چطوری ازش نگهداری کنم
ممنون میشم اگه جواب بدید
ببخشید یک پرنده سیاه کوچک است که یکم شبیه عقاب است
چون شناخت کافی نسبت به پرنده و نحوه تغذیه اش ندارید بهترین کار تحویل پرنده به محیط زیست شهرتون هست
ممنون که بفکر محیط زیست هستید.
یک پرنده پیدا کردیم خاکستری کوچک منقار نازک با خالهای سفید دور چشمش پلکش نارنجیه و دنش سفیده شاه بالهاش کرم قهوایه
اگر عکسی دارید برام ایمیل کنید
contact@rezaaskari.com
یه پرنده اومده تو اتاقم که قبلا دیدم که بیرون آواز میخونه ولی نمیدونم چه پرنده ای شبیه به رنگ خاکستری تو پر ودمش زرد و سیاه داره خیلی خیلی هم ریزه نوک نازک بلندی داره
سلام محسن جان
احیانا بلبل خرما نبوده؟
سلام
سایتی که بتونه از روی مشخصات ظاهری و صدای پرنده اطلاعات بیشتری بده سراغ دارید؟
بله با نصب نرم افزار merlin و دادن عکس پرنده میتونه بهتون بگه اون پرنده چی بوده
ضمنا سایت ebird هم یکی از سایت های خوب برای شناسایی هستش